Netykieta

Czym jest netykieta?

Netykieta to po prostu zbiór zasad dobrego wychowania w Internecie. Stosowanie netykiety to wyrażanie szacunku dla odbiorcy listu. Jest ona tylko uzupełnieniem już ogólnie wytyczonych zasad savoir-vivre (z nimi musisz zapoznać się we własnym zakresie). Poniżej znajdziesz reguły, jakich powinniśmy trzymać się przy wirtualnych kontaktach z innymi użytkownikami sieci.

Ustawienia programu pocztowego

Zawijanie tekstu - pojedyncza linia tekstu (wiersz) nie powinna przekraczać 76 znaków.
Kodowanie tekstu - w korespondencji z polskimi użytkownikami sieci, dopuszczalne są tylko dwa typy kodowania tekstu: iso-8859-2 oraz utf-8. Niedopuszczalne jest stosowanie kodowania windows-1252.
Format tekstu - przesyłane listy powinny być w formacie czystego tekstu (plain text). Niedopuszczalne jest wysyłanie listów w formacie HTML lub RTF.
Cytowanie - pamiętaj, że jedynym dopuszczalnym znakiem cytowania jest ">". Program pocztowy można tak ustawić, aby na początku cytowanego tekstu umieszczał informację o jego autorze. Skonfiguruj swój program pocztowy tak, aby przy odpowiadaniu na list poprzedzał temat słowem "Re: ", nie zaś "Odp: ".
Konfiguracja konta - imię i nazwisko (ewentualnie nazwa firmy lub organizacji) powinny być zawarte w nagłówku poczty (jako zamiennik adresu pocztowego). Gdy odbiorca Twojej wiadomości spojrzy na otrzymany list, musi widzieć od kogo otrzymał wiadomość, czyli w nagłówku "From: " musi widnieć Twoje imię i nazwisko (nie ksywka i nie sam adres e-mail!).
Wielu odbiorców - rozsyłając pocztę do wielu osób, które nie znają się wzajemnie, wpisuj ich adresy do pola BCC (inaczej UDW, czyli "Ukryte - Do wiadomości..."), a nie do CC (inaczej DW, czyli "Do wiadomości..."). Nie każdy życzy sobie, aby udostępniać jego adres innym!
Dokumentacja - zapisuj sobie hasła i dane dotyczące kont pocztowych, kont www, komunikatorów i innych. Praktyka pokazuje, że ponad 90% osób zapomina takie dane w ciągu kilku godzin. Myślisz, że Tobie to się nie przydarzy?! O naiwności!
Odbieranie poczty - odbieraj pocztę elektroniczną możliwie często, aby nie doszło do przepełnienia skrzynki lub aby nadmiar przysłanych listów nie przytłoczył Cię. Jeśli nie jesteś w stanie odbierać poczty przynajmniej raz na dwa tygodnie, w ogóle nie zakładaj konta pocztowego i nie udostępniaj swojego adresu innym!
Ochrona antywirusowa - na Tobie spoczywa obowiązek sprawdzania swojego systemu pod kątem zawartości w nim wirusów. Zaniechanie tego, nie tylko naraża Twój system, ale także może spowodować automatyczne wysyłanie olbrzymiej liczby listów do wszystkich osób, które umieszczone są w książce adresowej! Pamiętaj: wirusy w Twoim systemie to nie Twoja prywatna sprawa! To sprawa publiczna!

Format listu

Temat listu - w dobrym tonie jest wpisywanie tematu listu. Pamiętaj, że wielu użytkowników ma tak skonfigurowane filtrowanie poczty, iż listy bez tematu lub z dziwnym tematem w języku angielskim - są od razu usuwane w chwili pobierania poczty, mogą zostać potraktowane jako spam, niechciane reklamy lub wirusy. Dlatego - jeśli chcesz, aby Twój list został prawidłowo odebrany i przeczytany przez odbiorcę - pomyśl nad odpowiednim tematem listu!
Cytowanie listu - odpisując na list, nie cytuj go w całości, zostaw tylko jedno lub dwa zdania, na które chcesz bezpośrednio odpowiedzieć. Pozostałą część tekstu usuń. Pod żadnym pozorem nie cytujemy czyjegoś podpisu! Nasza odpowiedź musi być zawsze umieszczona po cytowanym tekście, nigdy przed! Czyli powinno to wyglądać tak:

Jan Kowalski napisał 13 października: > Czy możemy spotkać się jutro o 13:00? > Muszę z Tobą porozmawiać na pewien temat. Dobrze. Nie ma sprawy. Spotkajmy się tam, gdzie zawsze...

Podpis - twój podpis nie powinien przekraczać 4 linii i powinien być poprzedzony linią zawierającą dwa myślniki oraz spację na końcu (jest to tzw. delimeter; niektóre programy potrzebują tego, aby automatycznie usuwać podpis przy cytowaniu). Wysyłając list do nowych obcych osób, zawsze podpisujemy się imieniem i nazwiskiem; anonimy (i ksywki) są w złym guście i mogą pozostać bez odpowiedzi (jeśli nie chcesz ujawniać swoich danych, najlepiej w ogóle nie korzystaj z poczty elektronicznej). Czyli powinno to wyglądać tak:

-- Imię Nazwisko inne dane

Wielkość załączników - przesyłane załączniki nie powinny być większe niż 10 MB (większość serwisów blokuje przesyłanie większych załączników). Pamiętaj, że wiele osób odbiera pocztę w smartfonach przez płatne "Pakiety danych" i ściągnięcie dużych plików naraża je na duże koszty. Do wymiany dużych plików służą publiczne serwery FTP, nie poczta elektroniczna! Server FTP to dobry sposób np. na wymianę plików mp3 lub filmów (odbiorcy listu podaj po prostu adres pliku na serwerze FTP; ściągnie go sobie sam... jak będzie chciał!).
Format załączników - przesyłane załączniki powinny być przed wysyłką, o ile to możliwe, pakowane do postaci archiwum ZIP. W złym guście jest pakowanie do postaci RAR lub ARJ (w przeciwieństwie do ZIP, są one płatne i nie każdego stać na odpowiednie narzędzia). Zupełnie niedopuszczalne jest wysyłanie załączników z rozszerzeniem EXE, COM, PIF lub BAT - w czasie filtrowania poczty mogą zostać one potraktowane jako wirusy i zostaną od razu usunięte. Niektóre programy pocztowe (np. Microsoft Outlook) mogą mieć również aktywną blokadę załączników z rozszerzeniem PDF lub nawet JPG.
Wielkość liter - niedopuszczalne jest pisanie listów samymi dużymi literami! W złym guście jest także pisanie imion, nazwisk, nazw miejscowości z małej litery! To naprawdę nie świadczy o Twojej oryginalności i zblazowaniu, lecz raczej o braku pomysłu na zaistnienie i niewybrednym naśladownictwie innych.
Ortografia - przed wysłaniem listów sprawdź, czy nie popełniłeś błędów gramatycznych, stylistycznych i ortograficznych.

Treść listów

SPAM - nie rozsyłaj tzw. "łańcuszków szczęścia" i niesprawdzonych informacji o zbiórkach pieniędzy na chore dzieci, i tym podobnych nieszczęściach. Także wiele rozsyłanych ostrzeżeń przed "strasznie niebezpiecznymi wirusami" jest po prostu żartem i generuje tylko ruch sieciowy (czyli taki list jest wirusem samym w sobie). Zanim coś wyślesz swoim znajomym, sprawdź autentyczność listu i zawartych w nim informacji.

Komunikatory

Emotikony - w złym guście jest nadużywanie emotikonów. O takiej osobie mówi się, że jest dziecinna.
Anonimowość - zaczynając rozmowę z nieznaną osobą, możesz pozostawać cały czas anonimowy pod warunkiem, że ją o tym uprzedzisz. Niedopuszczalne jest wprowadzanie kogoś w błąd jeśli chodzi o swój wiek lub płeć. W niektórych przypadkach może to się nawet skończyć wyciągnięciem konsekwencji karnych! Pamiętaj, nie ma czegoś takiego, jak anonimowość i bezkarność w Internecie! Wysyłanie komuś wyzwisk sądząc, że nikt Cię nie zidentyfikuje, to wielka naiwość ludzi, którzy nie znają się na informatyce!
Status komunikatora - oznaczany przez różne kolory i formy graficzne (zazwyczaj tzw. "słoneczka") ma znaczenie i nie jest przypadkowy! Nie powinieneś zaczynać rozmowy jeśli Twój rozmówca ma status "Zajęty" lub "Ukryty". To naruszenie prywatności i prawa do decydowania o swoim czasie. Jesli ktoś będzie miał ochotę porozmawiać, zasygnalizuje to odpowiednim statusem komunikatora: "Dostępny".

Forum dyskusyjne

Zadawanie pytań - nie zadawaj pytania, na które już kiedyś została udzielona odpowiedź na forum i zanim je zadasz sprawdź zawsze czy nie ma na nie odpowiedzi w FAQ tej strony, na której jest forum dyskusyjne.
Temat listu - temat listu powinien określać sedno Twojego problemu, np. "Problem z NVIDIA w Linux", a nie ogólniki, z których trudno się domyślić, o co chodzi, np. "Cześć! Mam problem...", "Może mi ktoś pomóc...", "To stało się wczoraj...", itp.
Treść listu - pisz rzeczowo, krótko i konkretnie, tak ażeby każdy Cię zrozumiał. Pamiętaj: nikt nie ma czasu czytać długich "wypracowań". Nikt też nie ma ochoty rozszyfrowywać tekstu, który roi się od błędów i literówek.
Sprawy prywatne - niedopuszczalne jest prowadzenie prywatnej korespondencji na publicznym forum (zazwyczaj kłótni). W tym celu pisz raczej na adres prywatny!

Strony www

Kodowanie - kodowanie stron powinno być zgodne ze standardami ISO, czyli dla języka polskiego powinno to być iso-8859-2 lub utf-8.
Język programowania - stosuj tylko dozwolone technologie zaakceptowane przez organizację W3C.
Uniwersalność - twórz strony tak, aby działały w różnych przeglądarkach internetowych i w różnych systemach operacyjnych. To świadczy o klasie programisty! Nie używaj więc wersji JAVA lub wersji Flasha, które działają tylko w Internet Explorer. To obciach!
Efekty - nie stosuj tzw. "wodotrysków", czyli nadmiaru efektów specjalnych. To jarmarczna tendencja. Osiągnięcie dobrego efektu estetycznego nie jest uzależnione od stosowania takich efektów.
Nawigacja - tworząc stronę, zachowaj prostotę i logiczną nawigację. Pamiętaj, że przeciętny użytkownik nie zatrzymuje się na jednej stronie dłużej niż 10-15 sekund. Jeśli w tym czasie nie zobaczy (nie znajdzie) potrzebnych informacji - opuści Twoją stronę. Nie wzoruj się na dużych portalach: one robione są pod reklamodawców, a nie pod użytkownika, i nie stanowią wzoru do naśladowania!
Grafika - zdjęcia powinny być odpowiednio obrobione i skompresowane, aby zajmowały mało miejsca. Pamiętaj, że przeciętny użytkownik czeka na wczytanie strony ok. 10 sekund, potem rezygnuje i przechodzi do konkurencji. I nie okazuje w tym żadnej litości! Zalecany format grafiki to JPG oraz PNG. Nie powinno stosować się BMP i GIF-ów (format komercyjny!).
Rzetelność - ponad 90% informacji w Internecie to śmieci. Nie przyczyniaj się do pomnażania fałszywych, niewartościowych, nieaktualnych informacji. Jeśli nie masz czasu, aby uaktualniać stronę i czuwać nad wysoką jakością zawartych tam informacji - w ogóle nie publikuj witryny. Zajmij się hodowlą pomidorów! Szanuj czas użytkowników!
Prawa autorskie - poszanowanie praw autorskich jest konieczne! Nie umieszczaj na swoich stronach cudzych materiałów bez zgody ich autorów!